Maar liefst twee projecten in de Cleantech Regio hebben de Challenge Groene Icoonprojecten van provincie Gelderland gewonnen. Het gaat om Ecofactorij Apeldoorn en Linie van Hooff in Zutphen die samen met nog 7 projecten uit 32 inzendingen zijn geselecteerd. Zij ontvangen €100.000 om hun iconische groene droomplan waar te maken.

Met de challenge daagde provincie Gelderland inwoners, ondernemers, gemeenten en anderen uit om een ontwerp te maken om een gebied vergroenen en dit ontwerp uiteindelijk ook te realiseren. Voorwaarden zijn dat er meer variatie komt in planten en dieren, dat de plek verkoeling biedt bij hitte en regenwater vasthoudt. En het gaat erom dat de plek bezoekers de kans biedt om te bewegen, te recreëren en elkaar te ontmoeten.

32 inzendingen

De eerste twintig initiatiefnemers die een projectvoorstel indienden en voldeden aan de voorwaarden, ontvingen de bijdrage aan de ontwerpkosten. Vanaf 1 juni tot en met 29 oktober 2021 konden initiatiefnemers vervolgens het daadwerkelijke ontwerp indienen. Dat leidde tot maar liefst 32 inzendingen. Een deskundige, onafhankelijke jury heeft zich over al die aanvragen gebogen en selecteerde negen ontwerpen die elk tot 100.000 euro ontvangen om het project te realiseren. Twee daarvan bevinden zich dus ín de Cleantech Regio.

Linie van Hooff in Zutphen

De tweede prijs was voor het Zutphense project. Op initiatief van een bewonersgroep in Zutphen is een ontwerp gemaakt om een enigszins verwaarloosd speel- en ontmoetingsplein in de stad opnieuw in te richten. Niet zomaar een plek, maar een locatie met historie: vroeger vond je hier het verdedigingswerk en de gracht Linie van Hooff. Een mooi project van de bewonersgroep samen met Zutphen Energie, gemeente Zutphen en andere lokale partijen.

In het ontwerp, gemaakt door de Zutphense Christiane Orth van Twintig10, tuin- en landschapsontwerp, natuurlijk spelen en groene schoolpleinen, is veel aandacht voor klimaatadaptatie. Om wateroverlast te verminderen, wordt verharding zoveel mogelijk verwijderd en het terrein gedeeltelijk verdiept. Daarnaast zorgen een groene inrichting, nieuwe bomen en gevelbegroeiing voor verkoeling op warme dagen.

Bij de nieuwe inrichting is veel ruimte voor groen en biodiversiteit. Zo wordt bij de boomsoortkeuze rekening gehouden met inheemse soorten, nectar- en stuifmeelbronnen voor insecten en voedselbronnen voor vogels. Daarnaast komen er hagen, een ecologische zoom met onder meer heesters en een bloemenweide. Met hoogteverschillen en hagen wordt straks het verloop van het voormalige vestingwerk weer zichtbaar gemaakt.

Het nieuwe plein gaat daarnaast volop recreatiemogelijkheden voor een brede doelgroep bieden. Hiervoor zorgen onder meer aangename ontmoetingsplekken met zitstammen en parkbanken, een ‘snoep-tuin’ waar iedereen fruit mag plukken, een natuurlijke speelplek met zandspeeltafels en een boomhut, en een houten podium voor kleine optredens.

Opvallend is de actie ‘Een steentje bijdragen’, waarmee elke wijkbewoner wordt uitgenodigd een vierkante meter bestrating uit eigen tuin in te leveren, om daarmee het nieuwe plein vervolgens mozaïekachtig te bestraten. Erg creatief en opvallend aan het plan vindt de jury de manier waarop historische elementen worden teruggebracht of zichtbaar worden gemaakt met behulp van hoogteverschil en vegetatie. Ook het idee voor het mozaïekachtige plein vinden ze aansprekend en origineel. In dit plan ontmoeten groen, recreatie en historie elkaar. De jury looft de maatschappelijke waarde van het project: de initiatiefnemers zorgen voor een prettige plek om te verblijven voor een brede doelgroep en voor een verbindende schakel tussen de omliggende buurten.

Vitale Ecofactorij in Apeldoorn

Natuur in de hoofden van de mens, mensen in het hart van de natuur brengen, dat is het motto van bedrijventerrein Ecofactorij in Apeldoorn die een zesde plaats bemachtigde. Het bedrijventerrein wil vergroenen om hittestress te beperken, de biodiversiteit te bevorderen en de watersingel op het terrein beter te benutten.

Op weg naar en rondom de watersingel worden planten en bomen toegevoegd, die een verkoelend effect hebben op de omgeving. Daarnaast onderzoekt het bedrijventerrein de mogelijkheden om in tijden van hitte water uit aanwezige buffers of restwaterstromen te gebruiken voor de groenvoorzieningen. Het toevoegen van kruiden, bomen, planten en struiken zorgt voor meer biodiversiteit. Door een verbinding te maken met het aangrenzende bos en landgoed Het Woldhuis trekt natuur bovendien van verschillende kanten naar elkaar toe.

Een belangrijk onderdeel van het plan is om langs de watersingel een wandelroute met ontmoetingsplekken te realiseren. Omdat mooie wegovergangen de wandelroute straks verbinden met naastgelegen natuurgebieden, is het project niet alleen waardevol voor medewerkers van het bedrijventerrein, maar ook voor omwonenden. Met informatieve routes, rondleidingen en een kas waar voedsel wordt verbouwd, worden mensen gestimuleerd de groene buitenruimte te gebruiken.

De jury prijst de stapsgewijze aanpak van het project. Bij het vergroenen werkt het bedrijventerrein samen met leer-werkbedrijf Campus Woudhuis, waterschap Vallei en Veluwe en gemeente Apeldoorn. Op basis van tien geboden werken zij toe naar een groener en vitaler bedrijvenpark. Een pluspunt daarbij is dat het project zich niet alleen richt op de realisatie van het groen, maar ook op het vergroten van de bereikbaarheid en beleefbaarheid ervan. De jury heeft veel waardering voor de geplande verbindingen met aangrenzende natuurgebieden. Ook is er lof voor de aandacht voor educatie en het vergroten van het natuurbewustzijn bij mensen.

Lees hier meer over de Challenge Groene Iconen Project en de overige winnaars